Uit de uitnodiging: “Tijdens deze bijeenkomst zal op een interactieve manier worden toegelicht hoe binnen het project Afsluitdijk wordt omgegaan met de thema’s: Omgevingswijzer, Cultuurhistorie, Ruimtelijke kwaliteit en vormgeving.” Dit zou garant staan voor een inhoudelijk breed programma en een brede opkomst. En natuurlijk was er dit aanlokkelijke project: de Afsluitdijk. Voor een aantal was dit bekend terrein, maar een aantal waren er toch nooit of nauwelijks geweest. Er waren dan ook erg veel aanmeldingen, met zelfs een heuse wachtlijst! Het is ook wel een indrukwekkend bouwwerk. De locatie was aan de Friesland-kant, in het Kazemattenmuseum, Kornwerderzand.

Het was een warme dag! De aankomst was al bijzonder: vanaf de parkeerplaats bij het RWS-Informatiecentrum moesten we een stukje over de dijk lopen naar het museum, en vlak voor onze neus ging de brug open. Ieder half uur werden alle (recreatie)vaartuigen doorgelaten, waarvoor het autoverkeer op de dijk dus even stil wordt gezet. En in de zomer komt er nogal wat langs!

De opkomst was groot en breed: RWS’ers, mensen van waterschappen, provincies en (ingenieurs)bureaus. De omgevings­manager, Lukas Meursing, presenteerde na de lunch het project Afsluitdijk met name Omgevingsmanagement. In het kort: de Afsluitdijk is in 1932 gebouwd. Indrukwekkend, zeker met de middelen van toen, met veel handwerk. De dijk is nu toe aan een opknapbeurt, en daar komen veel aspecten bij kijken. Het is de bedoeling om zowel het historische karakter van de dijk te bewaren, de veiligheid te waarborgen, watermanagement te verbeteren, vismigratie te bevorderen, ruimte te bieden voor onderzoek naar energieopwekking. Ook allerlei zaken als de exacte grens van Natura-2000-gebied (denk aan eb en vloed!!) maken dit project interessant en ingewikkeld. Opvallend is ook dat er gekozen is voor een oplossing waarbij overslag van zeewater tot op zekere hoogte wordt ‘toegestaan’, waardoor de dijk niet enorm hoog hoeft te worden. Er spelen nu nog steeds allerlei discussies, zoals bijvoorbeeld ook de keuze van de exacte plek van het fietspad (kan het aan de stillere Waddenzee-kant? Ook financieel en qua MKBA?).

Voor meer informatie over de vele aspecten van dit project, zie: http://rijkswaterstaat.nl/water/plannen_en_projecten/vaarwegen/ijsselmeer/project_afsluitdijk/index.aspx of http://www.deafsluitdijk.nl.

Hierna waren er twee workshoprondes met drie keuzes. Bij één workshop werd voortgeborduurd op de Ruimtelijke kwaliteit en vormgeving van de Afsluitdijk. Aan de hand van enkele stellingen ontstonden levendige discussies, bijvoorbeeld over de bekleding van de dijk: Moet die persé weer met basaltblokken (arbotechnisch onverantwoord!), of is het, qua ruimtelijke Kwaliteit, ook passend om dit op een andere (goedkopere?) manier te doen?

In de workshop over de Omgevingswijzer werd dit instrument uitgelegd, aan de hand van de toepassing bij de Afsluitdijk. De Omgevingswijzer is een instrument om duurzaamheid in projecten in kaart te brengen aan de hand van twaalf duurzaamheids­thema’s. De bedoeling is om de discussie rondom de duurzaamheid van een project te structureren en het bewustzijn hiervan te bevorderen.

De workshop over de Cultuurhistorie werd begeleid door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, die op hun website ook informatie geven over hun betekenis bij de Afsluitdijk. Deze dienst heeft grote betrokkenheid gehad in waarborgen van de balans tussen gebruikswaarde en cultuurhistorische waarde. Wat te doen, bijvoorbeeld, met de anti-tank-versperring? In ieder geval zichtbaar laten blijven, maar hoe? Ook deze discussie loopt nog.

In het daarop volgende locatiebezoek, een wandeling over de dijk met uitleg van Lukas, werden veel van deze aspecten heel praktisch zichtbaar.

Uiteraard werd deze middag afgesloten met een goedbezochte en geanimeerde borrel.